راههای جلوگیری از تبخیر آب استخر در زمستان و تابستان
آیا میدانستید که یک استخر متوسط میتواند تا ۳۸۰۰ لیتر آب در ماه از طریق تبخیر از دست بدهد؟ این میزان هدررفت آب نه تنها هزینههای زیادی را به دنبال دارد، بلکه مصرف بیرویه منابع آبی را نیز تشدید میکند. جلوگیری از تبخیر آب استخر یکی از مهمترین اقداماتی است که مالکان استخرها باید به آن توجه ویژه داشته باشند. در این مقاله، راهکارهای مؤثر و کاربردی برای کاهش تبخیر آب استخر در فصول مختلف سال را بررسی میکنیم تا بتوانید با کمترین هزینه، بیشترین بهرهوری را از استخر خود داشته باشید.
چرا باید به اهمیت جلوگیری از تبخیر آب استخر توجه کنیم؟
تبخیر آب استخر یکی از مهمترین عوامل هدررفت آب در استخرهای روباز و حتی سرپوشیده است. این پدیده طبیعی میتواند تا ۷۰ درصد از کل آب مصرفی استخر را به خود اختصاص دهد. عوامل متعددی در سرعت تبخیر آب استخر تأثیرگذار هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
- دمای آب و هوای محیط
- رطوبت نسبی
- سرعت وزش باد
- میزان تابش نور خورشید
- مساحت سطح آب در تماس با هوا
با شناخت این عوامل و اتخاذ راهکارهای مناسب، میتوان میزان تبخیر را به طور قابل توجهی کاهش داد و در مصرف آب صرفهجویی کرد.

استفاده از پوششهای استخر برای کاهش تبخیر آب
یکی از مؤثرترین روشهای جلوگیری از تبخیر آب استخر، استفاده از پوششهای مخصوص است. این پوششها با ایجاد مانع فیزیکی بین سطح آب و هوا، میزان تبخیر را تا ۹۵ درصد کاهش میدهند. انواع مختلفی از پوششهای استخر در بازار موجود است که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند:
پوششهای حبابی (Solar Blanket)
این پوششها که به پتوهای خورشیدی نیز معروف هستند، از لایههای پلاستیکی با حبابهای هوا ساخته شدهاند. مزیت اصلی آنها علاوه بر جلوگیری از تبخیر آب استخر، افزایش دمای آب از طریق جذب انرژی خورشیدی است. این پوششها میتوانند دمای آب را تا ۸ درجه سانتیگراد افزایش دهند.
پوششهای وینیلی سنگین
این نوع پوششها از مواد وینیلی ضخیم ساخته شده و دوام بیشتری نسبت به پوششهای حبابی دارند. آنها همچنین در برابر اشعه UV مقاوم هستند و میتوانند تا ۹۰ درصد از تبخیر آب جلوگیری کنند.
پوششهای اتوماتیک
پوششهای اتوماتیک گرانترین گزینه هستند، اما راحتی استفاده و کارایی بالایی دارند. با فشار یک دکمه، پوشش به صورت خودکار روی استخر کشیده یا جمع میشود. این پوششها علاوه بر جلوگیری از تبخیر آب استخر، ایمنی بالایی نیز دارند.
پوششهای شناور
این پوششها مستقیماً روی سطح آب شناور میشوند و معمولاً از جنس ژئوممبرانهای پلیاتیلن با کیفیت بالا ساخته میشوند. شرکت آبان پلیمر شرق با تولید ورقهای ژئوممبران با کیفیت، گزینههای مناسبی برای ساخت این نوع پوششها ارائه میدهد.
تنظیم دمای آب برای جلوگیری از تبخیر آب استخر
دمای آب یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر میزان تبخیر است. هر چه دمای آب بالاتر باشد، سرعت تبخیر نیز افزایش مییابد. برای جلوگیری از تبخیر آب استخر، توصیه میشود:
- در فصل تابستان، دمای آب استخر را بین ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد نگه دارید
- از گرم کردن بیش از حد آب خودداری کنید
- در صورت عدم استفاده از استخر برای مدت طولانی، دمای آب را کاهش دهید
- از سیستمهای گرمایشی با راندمان بالا استفاده کنید
کاهش تأثیر باد بر تبخیر آب استخر
وزش باد یکی از عوامل تشدیدکننده تبخیر آب است. باد با جابجا کردن لایه هوای اشباع شده از بخار آب روی سطح استخر، فرآیند تبخیر را سرعت میبخشد. برای جلوگیری از تبخیر آب استخر ناشی از باد، میتوانید:
- بادشکنهای طبیعی مانند درختان و بوتهها در اطراف استخر بکارید
- از حصارهای مصنوعی مناسب استفاده کنید
- موقعیت استخر را طوری انتخاب کنید که در معرض بادهای غالب منطقه نباشد
- در روزهای بادی، حتماً از پوشش استخر استفاده کنید
استفاده از محلولهای ضد تبخیر
محلولهای ضد تبخیر (Evaporation Suppressants) موادی هستند که با ایجاد لایهای نازک روی سطح آب، میزان تبخیر را کاهش میدهند. این محلولها معمولاً از الکلهای چرب ساخته شدهاند و برای سلامتی انسان و محیط زیست ایمن هستند. مزیت اصلی این روش برای جلوگیری از تبخیر آب استخر، سهولت استفاده و هزینه پایین آن است.
نحوه استفاده از این محلولها بسیار ساده است:
- مقدار توصیه شده از محلول را در سطح استخر بپاشید
- محلول به طور خودکار پخش شده و لایهای نازک روی سطح آب تشکیل میدهد
- هر چند روز یکبار، بسته به شرایط آب و هوایی، استفاده از محلول را تکرار کنید
جدول مقایسه روشهای جلوگیری از تبخیر آب استخر
روش | میزان کاهش تبخیر | هزینه اولیه | سهولت استفاده | دوام |
پوشش حبابی | 70 – 90 درصد | متوسط | متوسط | 2 – 3 سال |
پوشش وینیلی | 90 – 95 درصد | متوسط تا بالا | متوسط | 5 – 7 سال |
پوشش اتوماتیک | 90 – 95 درصد | بسیار بالا | بسیار آسان | 7 – 10 سال |
پوشش ژئوممبران | 85 – 95 درصد | متوسط | آسان | 15 – 50 سال |
محلول ضد تبخیر | 30 – 40 درصد | پایین | بسیار آسان | نیاز به کاربرد مجدد |
بادشکن | 20 – 30 درصد | متغیر | یکبار نصب | دائمی |
کنترل رطوبت در استخرهای سرپوشیده
برای استخرهای سرپوشیده، کنترل رطوبت محیط نقش مهمی در جلوگیری از تبخیر آب استخر دارد. سیستمهای تهویه مناسب میتوانند با تنظیم رطوبت نسبی فضای استخر، میزان تبخیر را کاهش دهند. توصیه میشود:
- رطوبت نسبی فضای استخر را بین ۵۰ تا ۶۰ درصد نگه دارید
- از سیستمهای تهویه مطبوع با قابلیت کنترل رطوبت استفاده کنید
- درها و پنجرههای محیط استخر را در حالت بسته نگه دارید
- دمای هوای محیط استخر را کمی بالاتر از دمای آب تنظیم کنید
راهکارهای ویژه جلوگیری از تبخیر آب برای استخرهای بزرگ و تجاری
استخرهای بزرگ و تجاری به دلیل سطح وسیعتر، با چالشهای بیشتری در زمینه جلوگیری از تبخیر آب استخر مواجه هستند. برای این نوع استخرها، راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:
- استفاده از سیستمهای پوشش بخشی که امکان پوشاندن قسمتهای بلااستفاده استخر را فراهم میکنند
- بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته کنترل دما و رطوبت
- طراحی هوشمند محیط استخر برای کاهش اثرات باد و تابش مستقیم خورشید
- استفاده از پوششهای ژئوممبران با کیفیت بالا و مقاوم در برابر شرایط جوی مختلف
نگهداری صحیح از پوششهای استخر
برای اطمینان از عملکرد بهینه پوششها در جلوگیری از تبخیر آب استخر، نگهداری صحیح از آنها ضروری است:
- پوششها را به طور منظم تمیز کنید تا از رشد جلبک و باکتری جلوگیری شود
- آنها را در محل خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید
- هنگام استفاده نکردن، پوششها را به درستی تا کرده و انبار کنید
- در صورت مشاهده پارگی یا آسیب، سریعاً نسبت به تعمیر یا تعویض آنها اقدام کنید
- از کشیدن یا فشار آوردن بیش از حد به پوششها خودداری کنید
جمعبندی و توصیههای نهایی
جلوگیری از تبخیر آب استخر نه تنها به کاهش هزینههای نگهداری کمک میکند، بلکه گامی مهم در جهت حفظ منابع آبی محسوب میشود. با ترکیبی از روشهای مختلف مانند استفاده از پوششهای مناسب، کنترل دما، ایجاد بادشکن و استفاده از محلولهای ضد تبخیر، میتوان تا ۹۵ درصد از تبخیر آب جلوگیری کرد.
شرکت آبان پلیمر شرق با تولید ورقهای ژئوممبران پلیاتیلن با کیفیت بالا، راهکاری مناسب برای ساخت پوششهای استخر ارائه میدهد. این ورقها با مقاومت بالا در برابر اشعه UV، مواد شیمیایی و شرایط جوی مختلف، گزینهای ایدهآل برای جلوگیری از تبخیر آب استخر هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محصولات و خدمات آبان پلیمر شرق، میتوانید به وبسایت https://abanpsh.com/ مراجعه کنید.
منابع:
- انجمن ملی استخرسازان و اسپا (APSP)
- مرکز تحقیقات آب و انرژی دانشگاه کالیفرنیا
- سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده (EPA)
- انستیتو فناوریهای آبی استرالیا